Executieve Functie: Responsinhibitie

Even wachten of ontploffen

Je kent het wel, je bent in gesprek met iemand en opeens voel je getik op je been, wat vervolgens overgaat in trekken aan je arm. En als dat niet werkt wordt er even heel hard gegild. AANDACHT! Staat met koeienletters geschreven op het koppie van het kind dat je aankijkt met grote ogen.

En terecht! Want op dat moment gaat er iets om in zijn of haar hoofd wat op dat moment echt gedeeld moet worden. Vaak vindt de volwassene dit niet gepast en zegt “even wachten ik ben nu in gesprek”. Even? Wat is nou even? En twee seconden later begint het hele verhaal opnieuw. Tikkende tijdbommen zijn het, die elk moment kunnen ontploffen.

Maar wat is precies responsinhibitie?

Responsinhibitie is het vermogen om na te denken voordat je iets doet. Als het kind er in slaagt de neiging te weerstaan om meteen te reageren heeft het tijd om een oordeel te vormen over een situatie. Maar ook bij deze executieve functie heeft het kind hulp en begeleiding nodig.

Vormen van impulscontrole:

• Je inhouden en wachten
• Je gedrag stoppen
• Je niet laten afleiden

Denken èn handelen?

(Jonge) kinderen handelen vaak zonder vooraf na te denken over een juiste beslissing, dit is dan ook een moeilijke vaardigheid, die veel begeleiding en begrip nodig heeft.

Hier een aantal tips om samen met het kind te werken aan de ontwikkeling van de responsinhibitie.

• Ga er bij deze Executieve Functie vanuit dat jonge kinderen hun gedrag nog nauwelijks kunnen beheersen.
• Zorg regelmatig voor grenzen, waardoor ze hun impuls moeten beheersen.
• Hierdoor wordt de responsinhibitie ontwikkeld.
• Stel beloningen uit door een wachttijd in te stellen. Maak deze wachttijd in het begin concreet.
• Bereid kinderen voor op een situatie waarin ze hun impulsen zouden moeten kunnen beheersen.
• Oefen responsinhibitie door middel van rollenspel en ga in gesprek met het kind over het ‘juiste’ gedrag. Belangrijk is hierin dat de begeleider de rol op zich neemt van het ‘ongewenste’ gedrag.

Bekijk samen dit filmpje en bespreek samen wat er gebeurt. Zo leert het kind de responsinhibitie te ontwikkelen zonder zelf direct betrokken te zijn.

Herken je dit bij je eigen kind, een leerling of misschien wel bij jezelf? Wat werkt in jouw situatie wel en niet? Probeer het uit en laat het mij weten! Want elk mens is anders, het blijft een grote puzzel.